Συμπλήρωμα *
(*από το βιβλίο του Η Ένταξη της Έλλάδας στην Ε.Ο.Κ. και ο άλλος δρόμος Μαρτιος 1986)
......
Άπό τότε που γράφτηκε η μελέτη, πέρασαν κι όλα επτά ολόκληρα χρόνια. Καί πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που η Έλλάδα είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Εξυπακούεται, λοιπόν, ότι παρήλθε αρκετός χρόνος. Στό διάστημα αυτό συσσωρεύτηκαν πλούσιες εμπειρίες, υπάρχουν αρκετά νέα στοιχεία. Το διάστημα που διανύσαμε, ως μέλη της ΕΟΚ, είναι τόσο, ώστε είναι αρκετό για να μας επιτρέπει να κρίνουμε την πορεία μας, τα επιχειρήματα των οπαδών και των αντιπάλων της ένταξης, να αξιολογήσουμε τις προσδοκίες, τις προβλέψεις, θετικές και αρνητικές, των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, έτσι όπως είχαν εκφραστεί πριν από την ένταξη. Τώρα, υπάρχει η πράξη. Οι προεικασίες δίνουν τη θέση τους στα συμπεράσματα και στις τεκμηριωμένες αποδείξεις.
Στο διάστημα 1981-1986, η ΕΟΚ, με τις δραστηριότητες της, απόδειξε για άλλη μία φορά, ότι είναι καρπός των
περίπλοκων διεθνών οικονομικών, πολιτικών, πολεμικοστρατηγικών κλπ. εξελίξεων που διαδραματίζονται στο σύγχρονο κόσμο του καπιταλισμού. Απόδειξε, για άλλη μιά φορά, ότι είναι συμμαχία ομάδας του διεθνούς κεφαλαίου, ομάδας των καπιταλιστικών-αποικιοκρατικών εθνών. Ούτε η φύση της άλλαξε, ούτε ο χαρακτήρας της γνώρισε διαφοροποιήσεις. Η συμμαχία αποβλέπει, σε τελευταία ανάλυση, στη διασφάλιση της λειτουργίας και της αναπαραγωγής των καπιταλιστικών-αποικιοκρατικών σχέσεων σε παγκόσμια κλίμακα και σε βάρος της εργατικής τάξης και των νεοαποικιακών καταπιεσμένων εθνών της καπιταλιστικής περιφέρειας.
Και οι δύο βασικές τάσεις εξακολούθησαν να υπάρχουν μέσα στην ΕΟΚ. θα γίνει τρίτη μεγάλη ανεξάρτητη δύναμη των ηγεμόνων του κόσμου; θα εξακολουθήσει ν΄αποτελεί μέλος τους τριγώνου ΗΠΑ-Δυτική Ευρώπη-Ιαπωνία, με πρώτο δυνατότερο και καθοριστικότερο παράγοντα τις ΗΠΑ, το βορειοαμερικανικό κεφάλαιο; Έτσι, από τη μιά βλέπουμε την ΕΟΚ, μαζί με την Ιαπωνία, να κινητοποιούνται για να βοηθήσουν την οικονομία των ΗΠΑ (το 1984), κι από την άλλη είμαστε μάρτυρες του ξετυλίγματος παραπέρα του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στην ΕΟΚ και στις ΗΠΑ. Έτσι, βλέπουμε, από τη μιά, οι δυνάμεις της ΕΟΚ να προσπαθούν να αποκτήσουν το δικό τους αυτοδύναμο στρατιωτικό δυναμικό, κι από την άλλη να ενισχύουν τα παγκόσμια στρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ και να συμμετέχουν σ΄αυτά (ΝΑΤΟ κλπ.). Έτσι, βλέπουμε η ΕΟΚ, από τη μιά να προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από τις ΗΠΑ, στις διεθνείς πολιτικές σχέσεις, κι από την άλλη, να ταυτίζεται μαζί τους.
Η ΕΟΚ είναι συμμαχία που στρέφεται γενικά κατά των νεοαποικιακά καταπιεσμένων εθνών. Είναι συμμαχία του κεφαλαίου που στρέφεται κατά της μισθωτής εργασίας. Και τα δύο αυτά στοιχεία έγιναν ακόμα πιο έκδηλα, πιο φανερά, στην κρίσιμη περίοδο του 1981-1986. Η ΕΟΚ εξακολούθησε να υποστηρίζει και να στηρίζει τα νεοαποικιακά καθεστώτα του ''Τρίτου Κόσμου''. Για το ξεπέρασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης συνέβαλε, όσο της ήταν δυνατό, στην πτώση των διεθνών τιμών στις πρώτες ύλες (που βασικά προέρχονται από τον ''Τρίτο Κόσμο'') και στη μείωση των εισοδημάτων της εργατικής τάξης (πετώντας από την παραγωγή εκατομμύρια εργατές κλπ.).
Ποιά ήταν η πορεία της Έλλάδας από το 1981 που είναι πλήρες μέλος της ΕΟΚ:
'Ας αρχίσουμε από την οικονομία.
Η κατάσταση, στο διάστημα 1981-1985, παρουσιάζεται άσχημα, ζοφερή, και έχει όλα τα σημάδια της βαθειάς κρίσης. Κατ' αρχήν έντονη είναι η τάση της αποβιομηχανοποίησης που εκδηλώνεται με τη μείωση των επενδύσεων στο δευτερογενή τομέα, με τη χαμηλή παραγωγικότητα, την αυξανόμενη πτωτική τάση του βιομηχανικού κέρδους, με την υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων, με την αλματώδη αύξηση της ανεργίας (το 1979, οι άνεργοι αντιπροσώπευαν το 1,1% του ενεργού πληθυσμού, το 1982, το 2,2% το 1985 το 8,5%). Η συμμετοχή της βιομηχανίας στη διαμόρφωση του Α.Ε.Π. έπεσε από 30,7% που ήταν το 1980 σε 28,6% το 1985. Μετά το 1981, η βιομηχανική δραστηριότητα στην Έλλάδα μειώνεται κατά 1% το χρόνο Η θαλάσσια βιομηχανία, η εμπορική ναυτιλία, η σπονδυλική στήλη της οικονομίας της καπιταλιστικής Ελλάδας, γνωρίζει κρίση και αξιοσημείωτη υποχώρηση. Ο μεγάλος στόλος των 50 και πάνω εκατομμυρίων τόνων (γκρός), από το 1981 και πέρα μπαίνει στη σοβαρότερη κρίση της ιστορίας του. Τα παροπλισμένα πλοία ξεπερνούν τα 1000 (το 1/5 του στόλου), η εγκατάλειψη της ελληνικής σημαίας από τους εφοπλιστές είναι καθημερινή πρακτική.
Η αγροτική οικονομία, στο ίδιο διάστημα, είναι η μόνη που παρουσίασε άνοδο. Αύξησε τη συμμετοχή της στη διαμόρφωση του Α.Ε.Π. (το 1981 ήταν 27,3% και το 1985 έφτασε το 30%), ενώ το αγροτικό εισόδημα αυξήθηκε, σε σταθερές τιμές, κατά 17% (τα τρία δισεκατομ. δολλάρια της ΕΟΚ, σε μεγάλο βαθμό, πήγαν στον αγροτικό τομέα). Στον τριτογενή τομέα, στον τομέα των υπηρεσιών, το σημαντικότερο τομέα της εθνικής οικονομίας (διαμορφώνεται το 41% και πάνω του ΑΕΠ), η κατάσταση είναι διαφορετική. Πάει από το κακό στο χειρότερο. Οι υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος, το δημόσιο, όλο και γίνονται πιο πολυδάπανες και, από την άποψη των κερδών, ζημιογόνες. Τα ελλείμματα των δημοσίων οργανισμών όλο και διογκώνονται (λόγου χάρη, το 1985, η ΕΑΣ είχε έλλειμμα 22 δισ. δραχμές, ο ΗΣΑΠ 6,5 δισ., ο ΟΣΕ 12,5 δισ., το ΙΚΑ και ο ΟΓΑ από κοινού, 73 δισ., η ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ 5 δισ., ο ΗΛΠΑΠ 3,5 δισ., κλπ). Το 1985, τα ελλείμματα των δημοσίων οργανισμών ξεπέρασαν τα 175 δισεκατομμύρια δραχμές. Το εξωτερικό εμπόριο της Έλλάδας πάντα είχε παθητικό. Μα το παθητικό αυτό, στο διάστημα 1981-1985, όλο και διογκώνεται περισσότερο (το γεγονός επηρεάζει σημαντικά και το εσωτερικό εμπορικό κύκλωμα). Έτσι το παθητικό στο εξωτερικό εμπόριο (εισαγωγές - εξαγωγές) το 1980 ήταν 4.224 εκατομ. δολλάρια και το 1985 5.174 εκατομ. δολλάρια. Οι άδηλοι πόροι (ναυτιλιακό, τουριστικό, μεταναστευτικό συνάλλαγμα κλπ.) ακολουθούν κι αυτοί πτωτική τάση. Το μεταναστευτικό συνάλλαγμα, το 1982 ήταν 1.043 εκατομ. δολλάρια και το 1984 μόλις 907 εκατομ. Το τουριστικό συνάλλαγμα, το 1982 ήταν 1.657 εκατομ. δολλάρια και το 1984 μόλις 1.100 εκατομ. δολλάρια. Επόμενο, λοιπόν, να παρουσιάζει διαρκώς αυξανόμενο έλλειμμα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εμπορικό ισοζύγιο, συν ισοζύγιο άδηλων πόρων). Το έλλειμμα αυτό, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας έφτασε σε 3.200 εκατομ. δολλάρια (το 1985).
Η κατάσταση δεν θα ήταν τόσο ζοφερή άν η κυβέρνηση της χώρας δεν κατέφευγε σε αλόγιστο εξωτερικό δανεισμό. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, το δημόσιο χρέος της χώρας (εξωτερικός και εσωτερικός δανεισμός) το 1981 ήταν 671,5 δισεκατομ. δραχμές και το 1985 2,55 τρισεκατομμύρια δραχμές. Γι ατην εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, το 1981 χρειάστηκαν 82,78 δισεκατομ. δραχμές και το 1985 απαιτήθηκαν 292,45 δισεκατομ. δραχμές. Και το τρομερότερο είανι ο εξωτερικός δανεισμός. Το 1981, το εξωτερικό χρέος ήταν 7,8 δισεκατομ. δολλάρια και το 1985 ξεπέρασε τα 15 δισεκατομ. δολάρια (ό,τι χρεώθηκε η Ελλάδα μέσα σε 150 χρόνια το χρεώθηκε τώρα μέσα σε τέσσερα χρόνια!!!!!!!)
Η Ελλάδα το 1984 ήταν ήδη μέσα στις 15 πιο υπερχρεωμένες χώρες του κόσμου (κάθε κάτοικος της χρωστούσε 1225 δολλάρια και το εξωτερικό χρέος αντιπροσωπεύει το 27,7% του εθνικού εισοδήματος). Το 1985 η κατάσταση χειροτέρεψε. Μόνο για το 1986, θα χρειαστεί να πληρώσει το ελληνικό κράτος περίπου 2,5 δισεκατομ. δολλάρια για τοκοχρεολύσια. Το ποσό αυτό, το 1987, θα ξεπεράσει τα 3 δισεκατομ. δολλάρια. Έτσι με το πέρασμα του χρόνου, οι τόκοι και τα τοκοχρεολύσια των ξένων δανείων θ΄αυξάνουν ακόμα περισσότερο το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών. Και η συνέπεια: νέα διόγκωση του εξωτερικού δανεισμού. Ο δανισμός από το εξωτερικό είναι πιά ένας διαβολικός φαύλος κύκλος που οδηγεί τη χώρα σ΄όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση από το ξένο κεφάλαιο, ιδιαίτερα από εκείνο των ΗΠΑ.
Η νοσηρή οικονομική κατάσταση της χώρας φαίνεται κι από την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (Α.Ε.Π.). Παρουσιάζει στασιμότητα και ουσιαστική πτωτική τάση. Σε σταθερές τιμές του 1970, το 1983, σε σχέση με το 1982 είχε αυξηθεί μόλις 0,3%, το 1984, σε σχέση με το 1983, αυξήθηκε κατά 2,8% και το 1985, σε σχέση με το 1984, αυξήθηκε κατά 1% κατά άλλους υπολογισμούς κατά 4%. Το κατά κεφαλή χρονιάτικο εισόδημα ξεπερνούσε τα 4.000 δολλάρια, ενώ το 1985 είχε υποχωρήσει στα 3.000 δολλάρια και κάτι. Η υποτίμηση της δραχμής (ανάμεσα στα 1985-1985 έγιναν δύο επίσημες υποτιμήσεις) και η διολίσθηση της την έκαναν ακόμα ασθενέστερο νόμισμα (το 1981 1 δολλάριο ισοδυναμούσε με 55 περίπου δραχμές, και το 1985 με 150 δραχμές). Ο πληθωρισμός παραμένει αγιάτρευτος (τρέχει με 20-25% το χρόνο) και είναι επόμενο να έχει πολύ δυσμενείς συνέπειες σ΄όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής. Η πτώση της οικονομίας και το κατρακύλισμα της δραχμής αυξάνει την παράνομη εξαγωγή κεφαλαίων. Διεθνείς οικονομικοί παρατηρητές υπολόγισαν ότι, στο διάστημα 1979-1984, κατά μέσο όρο, εξάγονταν παράνομα από την Ελλάδα 300 εκατομ. δολλάρια το χρόνο. Το 1985 το ποσό αυτό αυξήθηκε σε 1.200 εκατομ. δολλάρια. Η αφαίμαξη του τόπου παίρνει πια διαστάσεις άμεσου εθνικού κινδύνου.
Η κατάσταση, στον κοινωνικό τομέα, αντιμετωπίζεται με αυστηρότατα μέτρα λιτότητας (από το 1984 και έπειτα), με μέτρα κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων (αντεργατικοί αντιαπεργιακοί νόμοι και διατάγματα, ωμές παρεμβάσεις στο συνδικαλισμό κλπ.) με την όξυνση της αυταρχικότητας της πολιτικής εξουσίας, με την παραπέρα στρατιωτικοποίηση της κοινωνικό-οικονομικής ζωής (σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η αρμόδια υπηρεσία του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα διαθέτει το 7,2% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες, ενώ οι ΗΠΑ το 6,9%), με την όλο και πιό βαρειά φορολογία κυρίως σε βάρος των φτωχών με την επέκταση του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού (η συμμετοχή του δημόσιου τομέα στη διαμόρφωση του ΑΕΠ από 55% που ήταν το 1971, έφτασε το 70% το 1985 και είναι μεγαλύτερη ακόμα κι από μερικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης), με την ενίσχυση της νοοτροπίας του ''προστατευτικού κρατισμού, του Κράτους-Πατέρα'' (παραπέρα φασιστικοποίηση της κοινωνικής στάσης των πολιτών). Οι Έλληνες πολίτες εθίζονται στην ολοκληρωτική παρέμβαση του αστικού κράτους, που οδηγεί στη χωρίς όρους υποταγή και στην παθητικοποίηση των πολιτών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον ακράτητο λαϊκισμό (ποπολαρισμό), με τον αναβιωμένο σωβινισμό και με την αγιάτρευτη προγονοπληξία, ενισχύουν το ρεύμα του σοσιαλφασισμού που δεν προοιωνίζει τίποτα το καλό για τον τόπο.
Είναι αυτονόητο πως η υποχώρηση της Ελλάδας στην ιεραρχική κλίμακα των χωρών του παγκόσμιου καπιταλισμού σημαίνει και αυτόματα εξασθένιση της θέσης της στο στίβο της διεθνούς πολιτικής. Το σημερινό κυβερνητικό κόμμα, το ΠΑΣΟΚ, στην ''Ιδρυτική Πράξη'' του, το 1974, διακήρυττε ότι: ''η εθνική ανεξαρτησία είναι... συνυφασμένη (και) με την απαλλαγή της οικονομίας μας από τον έλεγχο του ξένου μονοπωλιακού και του ντόπιου μεταπρατικού κεφαλαίου, που διαμορφώνει την οικονομική, την πολιτική και την πολιτισμική μας πορεία, σύμφωνα με τα συμφέροντα όχι του Λαού, αλλά της οικονομικής ολιγαρχίας''. Μα στα χρόνια αυτά, στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ και της ΕΟΚ, ο ξέφρενος εξωτερικός δανεισμός (από το ξένο μονοπωλιακό κεφαλαίο), η αποβιομηχανοποίηση, που φουντώνει το μεταπρατικό κεφάλαιο και η όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση της χώρας από τη στρατιωτική βοήθεια (των ΗΠΑ), ενισχύουν το καθεστώς της ξένης εξάρτησης και κηδεμονίας. Έτσι, στο στίβο των διεθνών σχέσεων, η Έλλάδα είναι όσο ποτέ άλλοτε, από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα, εξασθενημένη. Το ''Βήμα'', κατ' εξοχή φιλοκυβερνητική εφημερίδα, έφτασε να διερωτάται αν γινήκαμε, τώρα, και αποικία των Ρώσων. Έγραφε: ''Δεν μας έφθασαν οι ΄Αμερικανοί, αλλά τελευταίως ''πλάκωσαν και ...οι Σοβιετικοί!!! Διότι οι μεν σε κάτι άλλες εποχές είχαν καβαλήσει το καλάμι και μας έπαιρναν για αποικία. Τώρα κάτι περίεργες διαθέσεις δείχνουν και οι άλλοι!!!''. Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου περίεργο γιατί το μέγιστο έθνικό θέμα της Κύπρου πηγαίνει κατά διαόλου και γιατί στην ελληνοτουρκική διαμάχη για το Αιγαίο, η Αθήνα είναι ουσιαστικά απομονωμένη.
Σκοπός δεν είναι να εξετάσουμε, σε πλάτο και σε βάθος, την κοινωνική, την οικονομική, την πολιτική κλπ. κατάσταση της Ελλάδας στο διάστημα 1981-1986. Πρόθεση μας ήταν μονάχα, με την αναφορά μερικών στοιχείων, να δείξουμε ότι στο διάστημα αυτό, από κάθε άποψη, η κατάσταση της χώρας χειρότερεψε. Και είναι λογικό να μπαίνει το ερώτημα: φταίει για όλα αυτά η ένταξη μας στην ΕΟΚ;
Η εξέλιξη των πολιτικών γεγονότων τα έφερε έτσι που στα 1981 η κυβέρνηση του τόπου έγινε το ΠΑΣΟΚ, ο φραστικά πιό κραυγαλέος αντίπαλος της ΕΟΚ και της ένταξης της Ελλάδας σ' αυτή. Στην παιδική ηλικία του, το ΠΑΣΟΚ καταφερότανε με δριμύτητα κατά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Στη μελέτη ''Ελάδα και Κοινή Αγορά'', που εξέδωσε το ΠΑΣΟΚ όταν ακόμα δεν είχε γίνει αξιωματική αντιπολίτευση, αναφερόντουσαν και τα παρακάτω: ''Η ΕΟΚ δημιουργήθηκε από τις αναπτυγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης με σκοπό να στερεωθεί το καπιταλιστικό σύστημα σε πιό πλατειά βάση...
Η Ελλάδα είναι εξαρτημένη από τις βιομηχανικές καπιταλιστικές κοινωνίες. Η ένατξη στην ΕΟΚ θα επιτείνει τη σχέση υποτέλειας. Το σύνολο της ζωής στόν τόπο μας θα καθορίζεται από τις ανάγκες και τις επιθυμίες των δυτικοευρωπαίων συνεταίρων....''
[Σ. Μαλτέζου: Ποιός πιστεύει στον Αντρέα; Αθήνα 1977, σ. 150,151]
Ένας από τους κορυφαίους ηγέτες του ΠΑΣΟΚ, και σημερινός βουλευτής της ΕΟΚ, ο Παρ. Αυγερινός, δήλωνε ανεπιφύλακτα ότι ''όταν ενσωματώσουμε την οικονομία μας στο σύστημα της Δύσης, από κει και πέρα καμιά κοινωνική μεταβολή δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα''
[Συνέντευξη Αυγερινού προς Σ. Μαλτέζου από το βιβλίο του ''Ποιός πιστεύει στον Αντρέα;'' σ. 108]
Η κατηγορηματική αυτή εχθρική στάση πρός την ΕΟΚ και προς την ένταξη της Ελλάδας σ΄αυτή, όταν το ΠΑΣΟΚ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και προετοιμαζόταν για να αναλάβει την κυβέρνηση, τροποποιήθηκε αρκετά. Το ΠΑΣΟΚ, τώρα, δεν ζητούσε την άμεση έξοδο από την ΕΟΚ. Στη Διακήρυξη Κυβερνητικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, στα 1981, διαβάζουμε: ''Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα ζητήσει σύμφωνα με τις συνταγματικές διαδικασίες τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για να αποφασίσει ελεύθερα ο λαός...'' για την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στη ΕΟΚ.
Το ''συμβόλαιο με το λαό'' όμως, ξεχάστηκε μόλις έγινε κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ. (!!!)
Έτσι, στα 1983, ο Α. Παπανδρέου δήλωνε ότι ''η ανάληψη από την Ελλάδα της προεδρίας των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για το δεύτερο εξάμηνο του 1983.... αποτελεί πρόκληση από την άποψη ότι μέσα σ' αυτό το βραχύ χρονικό διάστημα πρέπει .... να κινηθούν οι διαδικασίες που θα εξασφαλίσουν στην ΕΟΚ τις καλύτερες προοπτικές ...''. Τώρα το ΠΑΣΟΚ εργάζεται για τις ''καλύτερες προοπτικές της ΕΟΚ'' και παράλληλα αναπτύσσει τη θεωρία ότι το κόστος εξόδου από την Κοινότητα είναι μεγαλύτερο από το κόστος παραμονής σ' αυτή. Και είναι το ΠΑΣΟΚ που σύναψε, το 1985, το μεγάλο δάνειο του 1,5 δισεκατομ. δολλαρίων από την ΕΟΚ, με βαρύτατους όρους και με το ίδιο βαριές προϋποθέσεις.
Είναι γνωστό ότι οι δογματιστές στην πράξη κάνουν ακριβώς το αντίθετο απ΄αυτό που διακηρύττουν (Κ. Μάρξ). Κι αυτό γιατί το δόγμα κρύβει την απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στους λόγους και στους πραγματικούς σκοπούς, γιατί το δόγμα είναι ο φερετζές που καλύπτει την τεράστια απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στα ωραιόλογα και στους πραγματικούς σκοπούς των δογματιστών. Γιατί το δόγμα έρχεται να κρύψει το γεγονός της ιδιοποίησης των στόχων, των πόθων, των προσδοκιών των καπαπιεσμένων από κοινωνικές δυνάμεις που είναι φορείς της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης των αδυνάτων. Το ΠΑΣΟΚ, σύμφωνα με τον James Petras (που για ένα διάστημα εργάστηκε και ως θεωρητικός στην Ελλάδα) χρωστάει την άνοδο του στην εξουσία τελικά ''σ' ένα συμβιβασμό μεταξύ διαφόρων κοινωνικών τάξεων πολλές από τις οποίες βρισκόντουσαν σε αμοιβαία ανταγωνιστικές και συγκρουόμενες θέσεις...''. Ακόμα μας λέει ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να διατηρήσει το συνασπισμό αυτό των ετερόκλιτων και ανταγωνιστικών δυνάμεων ''μέσω της διανομής βραχυπρόθεσμων καταναλωτικών παροχών...''. Σωστές διαπιστώσεις. Μα το σημαντικότερο είναι από ποιά κοινωνική δύναμη ηγεμονεύεται το ΠΑΣΟΚ; Η ανάλυση των στοιχείων μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα κόμματα της συλλογικής γραφειοκρατικής κρατικής αστικής τάξης στην Ελλάδα (της λούμπεν μπουρζουαζίας ή της νομενκλατούρας όπως την αποκαλούν άλλοι). Γι αυτό και μπόρεσε να συσπειρώσει πολλές ομάδες των λεγόμενων μικρομεσαίων αστών, που ιδεολογικά ασπάζονται τους κώδικες του αστικού και του μικροαστικού σοσιαλισμού (ο πρώτος λέει ότι ο καπιταλισμός υπάρχει για να ευεργετεί τους εργαζόμενους, ο δεύτερος ότι μπορεί να υπάρξει ένας καπιταλισμός χωρίς να θίγονται τα συμφέροντα των μικρομεσαίων στρωμάτων).
Η τεράστια, λοιπόν, απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στο δόγμα του ΠΑΣΟΚ και στην πρακτική που δεν πρέπει να εκπλήττει. Αλλά, εδώ, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η ΕΟΚ. Η ελληνική συλλογική γραφειοκρατική κρατική αστική τάξη, όπως και κάθε άλλη όμοια της, στηρίζει την ύπαρξη της στη δύναμη του καπιταλιστικού κράτους, στην επέκταση του κρατικού μηχανισμού (κρατισμός). Μα το ελληνικό αστικό κράτος είναι ο ενσαρκωτής του καθεστώτος της ξένης εξάρτησης και κηδεμονίας στην Ελλάδα. Έτσι, η συλλογική γραφειοκρατική αστική τάξη της Ελλάδας, από τα πράγματα, είναι ακόμα περισσότερο δεμένη και εξαρτημένη από τους ξένους κηδεμόνες απ΄ό,τι η παραδοσιακή αστική τάξη που η οντότητα της δεν εξαρτιέται αποκλειστικά από το κράτος. Γι αυτό και το ΠΑΣΟΚ (κι ας διακηρύττει τα αντίθετα), με τις πράξεις του, φρόντισε να ενισχύσει το καθεστώς της ξένης εξάρτησης και κηδεμονίας (με τον εξωτερικό δανεισμό, με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τη στρατιωτική βοήθεια του κηδεμόνα κτλ). Η παρουσία στούς κόλπους της ΕΟΚ της Ελλάδας δεν παρεμποδίζει κάτι τέτοιο (η ύπαρξη των δύο αντίθετων τάσεων μέσα στην ΕΟΚ επιτρέπει κάτι τέτοιο). Μάλιστα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ενισχύοντας, στο εσωτερικό, το καθεστώς της αμερικανοκρατίας, αυτόματα δυναμώνει και την πρώτη τάση μέσα στην ΕΟΚ, δηλαδή τη διατήρηση της υπεροχής των ΗΠΑ στη Δυτική Ευρώπη.
Ο γνωστός δημοσιολόγος και δημοσιογράφος Ν. Νικολάου ασκεί κριτική στην ηγεσία της Ν.Σ. γιατί καταφεύγει στον ξενόφοβο εθνικισμό, αν και αναγνωρίζει ελαφρυντικά μιά και η Ν.Δ. ''ίσως να αισθάνεται δικαιολογημένα κάποια πικρία για το γεγονός ότι οι Αμερικανοί κρατούν τώρα μια ιδιαίτερα ευνοϊκή στάση απέναντι στον κ. Α. Παπανδρέου...''
(ακόμα υπάρχουν πολλά παράπονα και για το ρόλο που διαδραμάτισε η Ουάσιγκτων στην απομάκρυση του Κ. Καραμανλή από την προεδρία της Δημοκρατίας). Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να διαλαλεί τον ''αντιαμερικανισμό'' του, μα στην πράξη είναι υποχρεωμένο να ενισχύει το ρόλο των ΗΠΑ στην Ελλάδα και έτσι να είναι ανάλογος και ο δικός του ρόλος μέσα στην ΕΟΚ.
Η παραδοσιακή αστική τάξη του τόπου θεωρούσε και θεωρεί σωτήριο σωσίβιο της την ΕΟΚ. 'Ομως, τα γεγονότα και οι εξελίξεις στην Ελλάδα, στα 1981-1985, δεν επιβεβαιώνουν τη προσδοκία της για ό,τι αφορά τον τόπο. Η δυσμενής διεθνής οικονομική συγκυρία, οι ενδογενείς αδυναμίες του ελληνικού καπιταλισμού, σε συνδυασμό με τις παραλυτικές και αποδιοργανωτικές καταστάσεις που δημιουργεί στον ελληνικό καπιταλισμό ο κρατισμός του ΠΑΣΟΚ (η επέκταση του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού σημαίνει και βάθεμα του κοινωνικού παρασιτισμού), η πολιτική των καταναλωτικών παροχών, η ιδεολογία του ραχατλικιού, της ανεμελιάς κτλ ασφαλώς όλα αυτά είναι η κύρια αιτία για τα χάλια που γνωρίζει ο τόπος. Μα η ΕΟΚ δεν μπόρεσε να είναι το σωσίβιο. Αντίθετα, κι αυτή, από τη φύση της, επιδεινώνει την κατάσταση (άλλωστε δεν έχει και τον πρώτο λόγο για την πορεία του ελληνικού καπιταλισμού).
Οι μύθοι της συλλογικής γραφειοκρατικής αστικής τάξης δεν αντιμετωπίζονται με τους μύθους της παραδοσιακής αστικής τάξης. Μύθοι ενάντια στους μύθους είναι κοπανιστός αέρας. Οι μύθοι και των δυο αυτών ομάδων της ελληνικής αστικής τάξης βράζουν στο ίδιο καζάνι: στο καζάνι της παραπλάνησης των εργαζομένων, του έθνους. Ο δρόμος για την επιβίωση και την αυτοδιάθεση του ελληνικού έθνους, ο δρόμος για τη χειραφέτηση των καταπιεσμένων του τόπου, είναι άλλος. Είναι ο δρόμος που μας έδειξε ο Ρήγας πρίν από δύο αιώνες: είναι ο δρόμος που οδηγεί στην αποκατάσταση της ενότητας του ιστορικού χώρου όπου ανήκει και η Ελλάδα. Και δεν είναι μύθος. Γιατί ταυτίζεται με τη σύγχρονη επαναστατική τάση στην ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας και που βρίσκεται σε πλήρη και αγεφύρωτη αντίθεση με τις ονειρικές ψευδαισθήσεις που καλλιεργούν τόσο η παραδοσιακή, όσο και η συλλογική γραφειοκρατική αστική τάξη της χώρας.
Αθήνα, Μάρτιος 1986
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου