Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

O ΓΑΤΟΠΑΡΔΟΣ του Giuseppe Tomasi di Lampedusa

Aπό την ταινία EL GATTOPARDO του Lucino Visconti, 1963 
''Τα γραφεία της Διαχείρισης ήταν ακόμη άδεια, φωτισμένα σιωπηρά από τον ήλιο που έμπαινε από τα κλειστά παντζούρια.  Παρ' όλο που σ' εκείνο το τμήμα της έπαυλης συντελούνταν οι μεγαλύτερες επιπολαιότητες,
η όψη του ήταν αυστηρά λιτή.  Οι τεράστιοι πίνακες με τα φέουδα του οίκου Σαλίνα, κρεμασμένοι στους ασβεστωμένους τοίχους, κατοπτρίζονται πάνω στο γυαλισμένο με κερί ξύλινο δάπεδο.  Μέσα από τις μαύρες και χρυσές κορνίζες ξεχώριζαν τα φέουδα ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα:  η Σαλίνα, το νησί με τα δίδυμα βουνά, περιτριγυρισμένο από τους δαντελωτούς αφρούς της θάλασσας που πάνω της χοροπηδούσαν σημαιοστολισμένες γαλέρες, η Κουερτσέτα με τα χαμηλά σπιτάκια της, στοιβαγμένα γύρω από τον καθεδρικό ναό, όπου κατευθύνονταν ομάδες γαλαζωπών προσκυνητών, το Ραγκάτιζι, συμπιεσμένο ανάμεσα στα φαράγγια των βουνών, το Αρτζιβοκάλε, μικροσκοπικό μέσα στην απεραντοσύνη της πεδιάδας με τα σιτηρά, διάστικτης από δραστήριους χωρικούς, η Ντοναφουγκάτα με την μπαρόκ έπαυλη, τόπος άφιξης αμαξών βαθυκόκκινων, πρασινωπών, επίχρυσων, φορτωμένων με γυναίκες, μπουκάλια και βιολιά, και πολλά ακόμη, όλα κάτω από ένα αίθριο και εφησυχαστικό ουρανό, υπό την προστασία του χαμογελαστού Γατόπαρδου με τα μακρυά μουστάκια.  Το καθένα απ' αυτά χαρούμενο, γεμάτο πόθο να εξυμνήσει τόσο την ''απλή'' όσο και τη ''μεικτή'' (Στο πρόσωπο του φεουδάρχη συγκεντρωνόνταν όλες οι εξουσίες, εφόσον είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου στους υπηκόους του) πεφωτισμένη εξουσία του οίκου Σαλίνα.  Απλοϊκά αριστουργήματα λαϊκής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα, ανίκανα ωστόσο να οριοθετήσουν σύνορα, να προσδιορίσουν εμβαδά και εισοδήματα, όλα αυτά στην πραγματικότητα παρέμεναν άγνωστα.  Ο πλούτος, κατά τη διάρκεια της μακραίωνης πορείας του, είχε μεταβληθεί σε διακοσμητικό στοιχείο, χλιδή, απολαύσεις, τίποτε άλλο.  Η κατάργηση των φεουδαρχικών δικαιωμάτων είχε καρατομήσει τις υποχρεώσεις μαζί με τα προνόμια.  Ο πλούτος, σαν ένα παλιό κρασί, είχε αποθέσει στον πυθμένα του βαρελιού τα κατακάθια της απληστίας, της μέριμνας, ακόμη και της σύνεσης, κι είχε διαφυλάξει μόνο τη φλόγα και το χρώμα.  Έτσι, είχε καταντήσει να αυτοεκμηδενισθεί:  αυτός ο πλούτος, μόλις αυτοεκπληρώθηκε, κράτησε ως συστατικά του μόνο κάποια αιθέρια έλαια που εξατμίζονται γρήγορα.  Ορισμένα από εκείνα τα φέουδα, που φάνταζαν τόσο χαρούμενα στους πίνακες, είχαν κιόλας πετάξει μακριά και υπήρχαν μόνο σαν ονόματα πάνω στους πολύχρωμους καμβάδες. 'Αλλα έμοιαζαν με κείνα τα σεπτεμβριανά χελιδόνια, που είναι ακόμη παρόντα αλλά έχουν ήδη συγκεντρωθεί στα δέντρα, βγάζοντας διαπεραστικές κραυγές, έτοιμα προς αναχώρηση.  Εντάξει όλα αυτά, όμως τα φέουδα που απόμεναν ήταν πολλά, ήταν σαν να μην επρόκειτο να τελειώσουν ποτέ.''
....
''Και τώρα τι πρόκειται να γίνει;  Διαπραγματεύσεις, διανθισμένες από πυροβολισμούς σχεδόν ανώδυνους, και στη συνέχεια όλα θα μείνουν όπως είναι, ενώ όλα θα έχουν αλλάξει''
Από το βιβλίο O ΓΑΤΟΠΑΡΔΟΣ
του Giuseppe Tomasi Di Lampedusa
Eκδόσεις:  BELL
Giuseppe Tomasi di Lampedusa

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου